Medellin

Na het strand en de jungle was het tijd voor de grote stad: Medellin. De enorme stad ligt in een dal, zodat je een fantastisch uitzicht hebt en goed kunt zien hoe uitgestrekt het is. In het midden, het vlakke gedeelte, woont het rijke deel van de stad en hoe verder je omhoog gaat, hoe armer het wordt. De meeste mensen kennen Medellin van het cocaïne kartel van Pablo Escobar (of zoals onze gids hem noemde: lord Voldemort), maar de stad heeft zoveel meer te bieden!

We bezochten Communa 13; de voormalig armste en meest gewelddadige wijk van Medellin. Onze gidsen waren twee jonge gasten: de één een overdreven hipster met lang haar, oorbellen en een bloemetjesblouse met V-hals tot z'n navel; de ander een straatschoffie die Engels probeerde te leren, met een veel te groot verwassen T-shirt aan en een petje op. Het was hier waar het hart van de extreem linkse Guerrilla groeperingen zoals FARC zich bevond. Door de grote armoede en werkloosheid was hier de perfecte voedingsbodem voor hun ideologie. De overheid besloot in 2004 om paramilitairen op de wijk af te sturen om de guerrillabeweging in het hart uit te roeien. Deze huurlingen kregen echter betaald per guerrilla-lijk en hadden al snel een beter verdienmodel bedacht: onschuldige burgers de berg op lokken onder het mom van werk (soms zelfs om hun eigen graf te graven!), ze ter plekke doodschieten en camouflagekleding aantrekken, om vervolgens een foto maken als bewijs dat ze er weer een te pakken hadden. Na Chili ligt net buiten Medellin dan ook het grootste massagraf ter wereld. Onlangs is de overheid begonnen met het opgraven van de lichamen, maar daar zijn ze weer mee gestopt omdat ze er veel meer tegenkwamen dan ze hadden verwacht en het allemaal een beetje 'te pijnlijk' werd (de officiële verklaring luidt nog steeds dat er slechts16 burgers zijn omgekomen). Na het vertrek van de paramilitairen brak er een bendeoorlog uit in de wijk, waarbij je vooral niet de onzichtbare territoriumgrenzen moest passeren, anders werd je zonder pardon doodgeschoten.

In 2014 waaide er echter een frisse wind door de stad: een wiskunde professor werd burgemeester en die was klaar voor een andere aanpak. Voorheen duurde het 40 minuten om te voet van de onderste laag van de wijk tot in de bovenste ring te komen; door de aanleg van 6 roltrappen duurt dit nu nog maar 5 minuten. De jeugd werd inmiddels sterk beïnvloed door de hiphop cultuur en was klaar met al het geweld; de wijk staat nu dan ook bol van de hiphop pijlers: grafitti, breakdance, rap en dj-muziek. De grafitti springt er het meest uit en is een indrukwekkende verwijzing naar het gewelddadige verleden, maar vooral ook de wederopstanding van de wijk en de hoop voor de toekomst. Erg mooi! Na een nogal bijzonder lokaal drankje (koude koffie met limoensap?!), een breakdance show en een freestyle rapsessie van onze gids was het alweer tijd om af te dalen richting het toeristische deel van de stad.

Ons hotel lag in de wijk Poblado, wat allemaal een beetje hip en happening is, met overal stalen, houten en vintage accessoires, veel planten en op elke hoek een restaurant. Geen problemen dus om hier een gezellig eettentje te vinden! 's Avonds speelde het Colombiaanse elftal tegen buurland Panama, wat in het kroegje waar we zaten voor de sfeer gelukkig tot een hoop 'Goooooooooooooal de Colombia!' leidde. Een tour door het stadscentrum gaf ons nog wat meer achtergrond over de geschiedenis van Medellin. De Paisas (de inwoners van Medellin en het omliggende gebied) staan bekend als echte ondernemers, wat met de ontdekking van de koffie tot een enorme boost leidde. Die ondernemersgeest leidde er echter ook toe dat er grootschalig werd ingesprongen op het volgende product wat hier goed groeit: coca. De smokkelroutes die al werden gebruikt voor tabak en alcohol werden gerecycled en een mega-imperium was geboren. Ondanks de jarenlange terreur en angst die dat met zich meebracht, gaan er nog steeds mensen naar het graf van Escobar om hem eer te bewijzen, bizar.

We stopten op een pleintje waar een stel oude mannetjes vrolijke muziek aan het maken was; daar moest natuurlijk op gedanst worden! Uiteraard werd ik eruit gepikt door een oud Colombiaans baasje, die gelukkig niet al teveel verwachtte van mijn dansmoves. Het is erg leuk om te zien hoe nieuwsgierig de inwoners zijn naar die gekke toeristen; ze zijn allemaal benieuwd waar die Gringo's vandaan komen en een aantal wilde zelfs met ons op de foto. De laatste traditionele kroeg van Medellin was ook erg bijzonder: alsof je terug in de tijd stapte. Overal jaren '50 meubilair dat je kent uit Amerikaanse films, grote jukeboxen tegen de muur, zwart-wit foto's van de sterren van weleer, een grote houten bar en een mannetje van minstens 80 dat elpee's stond te draaien. Qua publiek zat er van alles: oude baasjes die lekker zaten te keuvelen, jongeren met een biertje, zakenlui in pak en een enkele verdwaalde toerist waaronder wijzelf. Erg leuk!

Naast de roltrappen in Communa 13 heeft de professor meer projecten opgezet om de rijke 'formele' stad met de arme 'informele' wijken te verbinden: de aanleg van de metro, de gondelliften en, hoe kan het ook anders, de focus op educatie door de aanleg van bibliotheken. Criminele pleinen werden opgeknapt, er werden opvanghuizen voor daklozen gebouwd en leegstaande panden kregen een nieuwe onderwijsbestemming. Wat allemaal leidde tot een gigantische daling in de criminaliteit. De laatste stop van de tour was bij de twee vogelbeelden van Botero: de ene opgeblazen tijdens een concert, de ander een net iets grotere variant die er na de aanslag naast was geplaatst, om de inwoners eraan te herinneren dat ze er sterker uit zijn gekomen. Erg bijzonder om te zien hoe veerkrachtig, trots en positief de Paisas zijn na alle ellende die ze hebben meegemaakt!

Foto's volgen weer op Facebook!